زنگـــار

تناسب پوشش هفت­رنگ با سفره رنگین غذای ملی

جشن غذای ملی دانشجویی در آلماتا

گزارش و عکس: مهدی زرتشت

قسمت دوم و پایانی

آنهایی که هنوز خیلی خوب به سنت های شان وفادار نمانده اند، بهتر است به محفل شرکت نکنند. این حرف ما نیست. حرف آنهایی است که هنوز به سنت های شان وفادار مانده اند. اینها به کسانی که بدون پوشش سنتی به مراسم آمده اند، زیاد به چشم خوب نگاه نمی کنند. خب، این شوخی نیست، زیرا این جشن نمایش سه عنصر پایدار متعلق به فرهنگ سنتی است: غذا، لباس و موسیقی (ترانه) با عنوان کلی: праздник национальный блюда (جشن غذای ملی).

این جشن به قسم یک آیین در کشور قزاقستان عموماً در مراکز آکادمیک نظیر دانشگاه ها و دانشکده های این کشور برگزار می گردد.

در "جشن غذای ملی" نوروز امسال که در دانشکده آمادگی زبان و ادبیات روسی در دانشگاه الفارابی برگزار گردید، دانشجویان کشورهای کره جنوبی، جاپان، افغانستان، ترکیه، برازیل، آمریکا، تاجکستان، ترکمنستان و شماری دیگر، همه سفره های غذای ملی شان را در فضای باز دوازدهم نوروز پهن کردند.

در وسط این سفره ها، غذاهای ملی کشور ما نیز به چشم می خورد: قابلی، منتو، حلوای شیرین، پلو، بولانی، سوپ گوشت دار و طبق های پر از سیب.

اما لذت واقعی غذاهای ملی دانشجویانی متعلق به کشورهای مختلف، در غذای شان نیست. در ناخنک زدن های عموم دانشجویان و استادان دانشکده است که لابلای ترانه های محلی از سفره اول تا سفره آخر. در این جشن، همه به غذاهای متنوع بی شماری که این یکی برای دیگری کاملاً تازه و جالب است، ناخنکی می زنند و طمع آن را می چشند.

تنوع این غذاها به اندازه ای است که آدم اصلاً نمی تواند یک اسم از آنها را یادبگیرد و یا حتا تلفظ کند. مثل اینکه وقتی دوست ژاپنی از من می پرسد این غذا به چه اسمی یاد می شود، می گویم قابلی. او سه بار تکرار می کند قابلی و یک دقیقه بعد فراموش می کند اسم آن غذا چه بود.

اما در میان تمام غذاها، یک سوپی کره یی به چشم می خورد. از سرزمین افسانه های قدیمی به زعم خودم. دختر خانم دانشجوی که طاقی از ابریشم نیز به تن کرده و خودش را شبیه یکی از شخصیت های سریال "پرنسس جامیونک" ساخته، به هر مخاطبی سفارش می دهد ناخنکی به آن سوپ بزند. ولی دستکم این سوپ نظر خیلی ها را به طرفش جلب کرده و یکی از استادان خوش مشرب دانشکده، با لبخند می گوید: «чёрный суп» یعنی سوپ سیاه. مخلوطی از قارچ های های گیاهی، نشایسته و بعضی مواد دیگر، که در نظر عموم خیلی بیگانه است.  

در این جشن، همه کسان سعی می کنند نوعی پوشش سنتی خود شان را داشته باشند. تمام دانشجویان همچون غذاهای متنوعی که روی سفره ها چیده شده، با لباس های رنگارنگ حضور پیدا می کنند. اکثریت دانشجویان کشور ما نیز با لباس های سنتی به جشن حاضر شده اند: پیراهن تنبان های رنگارنگ، خامک دوزی شده، بعضا کلاه های منگوله دار متعلق به خرده فرهنگ های کشور.

در پایان مراسم، یک هیئت داور که سفره ها را را بررسی می کند، با اندک تشریح، به هریک از گروپ های دانشکده یک گواهینامه تقدیم می کند و پایان محفل با اندکی ترانه و پایکوبی همراه است.

با همه این، اما سفره ما بد نبود. نظر بیشتر دانشجویان و استادان را جلب کرده و هریک با اشتهای نوروزی به غذاهای ملی ما ناخنکی زدند. در میان همه انواع غذاهای ملی ما، دو قلم خریداران بیشتری داشت: منتو و بولانی.

گرامیداشت ویژه از نوروز

قزاقستان در کنار سایر کشورهایی که نوروز سنت رسمی فرهنگ آنهاست، با روش ویژه خودش، از جشن نوروز استقبال می کند. می شود گفت تنوع برنامه های نودروزی در قزاقستان، یکی از جذاب ترین چیزهاست که نه تنها خود قزاقی ها به آن ارزش خاصی قائل اند، بلکه هر شهروند آن را دوست دارند و دوست دارند برای دیدن و اشتراک در آن برنامه ها و مراسم ها، با حوصله مندی تمام وقت بگذارند. شاید بشود گفت همین تنوع برنامه های نوروزی است که نوروز مردم همه دوست دارند حتا از هیچ برنامه آن محروم نمانند.

بسیاری از برنامه های دانشگاهی نیز در روزهای نوروز انجام می شود: به نمایش در آمدن انواع رقص های گروهی مربوط به فرهنگ قزاقی ها نظیر بالت و... و همین طور تقدیر از دانشجویان فعال از دانشکده های مختلف و یاد آوری دستآوردهای علمی و فرهنگی.

قبل از برگزاری جشن غذای ملی، مراسم تقدیر از دانشجویان ممتاز دانشگاه های آلماتی در دانشگاه کازگو به عنوان بزرگترین دانشگاه قزاقستان همراه با یک گروه رقص و ترانه برگزار گردید.

اساساً ارزش این برنامه ها در آنجا نهفته است که این کشور گام شتابان به سوی توسعه دارد. در مسیر این راه، تعلیم و تربیه از ارزش و موثریت خاصی برخوردار است که دولت قزاقستان آن را از چشم دور نیانداخته است. فرق اساسی این دانشگاه ها با دانشگاه های افغانستان در این است که اینجا استعداد پروری و انگیزه دهی به دانشجویان است در حالی که در دانشگاه های افغانستان بیشتر انگیزه کشی و استعدادکشی.

در طول ماه و سال، چندین برنامه نظر این، در دانشگاه ها و دانشکده های این کشور به اجرا گذاشته می شود. اما برنامه هایی که مصادف با روزهای عید نوروز است، از شور و هیجان ویژه برخوردار است. مطمئناً یک دانشجوی خارجی که برای اوضاع کشورش همیشه آرزوی بهبودی می نماید، اشک معناداری روی گونه هایش خواهد نشست.