زنگـــار

نگاهی به رویدادهای هفته گذشته

مهدی زرتشت

تمرکز مقامات آمریکایی به همسایه های افغانستان

در جریان روزهای نخست هفته گذشته، هیلاری کلنتن وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا در یک سفر غیر منتظره وارد کابل شد. او در جریان این سفر، به خبرنگاران گفت که تا زمانی که طالبان دست از خشونت برندارند، ایالات متحده آمریکا به عملیات نظامی شان ادامه خواهد داد. همچنان، خانم کلنتن در جریان سفرش به کشور پاکستان، یکبار دیگر از کشور مذکور خواست تا دست از حمایت تروریسم بر داشته و در تلاش به هدف سرکوبی تروریسم و گروه های شورشی مسلح از هیچ تلاشی دریغ نورزد. وزیر خارجه آمریکا با انتقادهای شدید از دولت پاکستان، علاوه نمود: «ما روی مسایل مشخص خیلی گفتگو های عمیقی داشتیم. و ما انتظار داریم که این گفتگو ها نه در سال ها و ماه ها، بلکه در روز ها و هفته های آینده نتیجه عملی بدهد. و در روز ها و هفته های آینده، برای رسیدن به این اهداف مشترک ما، کار های زیادی در پیشرو داریم که باید انجام شود.» این در حالی است که قبل از این نیز دولت آمریکا بارها دولت پاکستان را به حمایت از شورشیان، شبکه حقانی و طالب محکوم کرده و از آن دولت خواسته است تا به هر نحو ممکن دست از حمایت تروریسم و شبکه القاعده بردارد. انتقاد دولت آمریکا و در مقابل حمایت مداوم دولت پاکستان از تروریستان و شبکه القاعده، اکنون روابط میان دو کشور را تیره کرده که حتا گمان می رود ایالات متحده آمریکا، دست به حمله نظامی علیه پاکستان بزند.

در ادامه سفرهای مقامات آمریکایی به کشورهای همسایه افغانستان (پاکستان، ازبکستان و تاجکستان) کارشناسان بدین عقیده اند که این سفرها، نشانه تمرکز ایالات متحده آمریکا به کشورهای همسایه افغانستان، برای جستن راه بهتر به هدف حمل و نقل کاروان اکمالاتی است. این کارشناسان همچنان اظهار نظر کرده اند: ادامه سفرهای مقامات آمریکایی به همسایه های شمالی افغانستان، بخاطر تنش این کشور با پاکستان است. « امریکا می خواهد تا بیشتر توجه اش را به شمال جلب و نیرو هایش را از این طریق در افغانستان اکمال کند.»

اظهارات غیر منتظره آقای کرزی

یکشنبه هفته گذشته، یکی از رسانه های پاکستان (تلویزیون جیو) مصاحبه خصوصی را به نشر رساند که در آن گفته شده است، حامد کرزی رئیس جمهور کشور در جریان مصاحبه به دولت پاکستان گفته است: در صورت آغاز جنگ میان آمریکا و پاکستان، کشورش از پاکستان حمایت خواهد کرد. در این مصاحبه آقای کرزی گفته است: "خدا ناخواسته، اگر هرگاه میان پاکستان و آمریکا جنگ شروع می شود، افغانستان از پاکستان طرفداری خواهد کرد." او خطاب به مصاحبه کننده تلویزیون پاکستان می گوید: "اگر پاکستان مورد حمله قرار گرفت، و در صورتی که مردم پاکستان به کمک افغانستان نیاز داشته باشند، افغانستان با شما خواهد بود." در این مصاحبه از آقای کرزی پرسیده شده که اگر هند گاهی به پاکستان حمله کند، موضعگیری افغانستان چه خواهد بود؟ او گفته است: "هر کسی که به پاکستان حمله کند، افغانستان با پاکستان خواهد بود. افغانستان با پاکستان برادر خواهد بود. افغانستان هرگز نسبت به برادر خود خیانت نخواهد کرد." با این حال، این اظهارات، پس از نشر، همچنان برای بسیاری، حیران کننده بوده و در سطح داخلی و خارجی، واکنش هایی را نیز به دنبال داشت. مجلس نمایندگان جلسه روز یکشنبه اش را به همین موضوع اختصاص داد. در این جلسه مجلس نمایندگان ضمن انتقاد از این اظهارات، از کرزی خواست تا "خطوط اساسی سیاست خارجی" خود را شفاف کند. شماری از نمایندگان مجلس، با انتقادات تندی گفتند، اظهارات رئیس جمهور «به حیثیت مردم این سرزمین بر می خورد... این اظهارات حتی روی اقتصاد کشور ما تاثیر منفی می‌گذارد... امروز کشورهای کمک کننده فهمیده اند که پناهگاه تروریسم پاکستان است و در صورتی که ما حالا می گویم که اگر آمریکا به پاکستان حمله کند ما در کنار آنها قرار می گیریم، کشورهای کمک کننده هم کمکهای خود را قطع خواهند کرد." برخی از ناظران انتقاد کرده اند که دولت افغانستان از یک سو خواستار فشار بین المللی به پاکستان برای سرکوب گروه های شورشی در این کشور است و از سوی دیگر، حمایت خود را از این کشور در صورت حمله احتمالی آمریکا و یا هند به این کشور ابراز می کند. برخی دیگر نیز بدین باور اند که آقای کرزی با طرح این اظهارات، در پی آرام کردن پاکستان بدنبال امضای پیمان استراتژیک با هند است.

نواقص در قانون اراضی، زمینه غصب زمین های دولتی را مساعد ساخته است

در سمینار مشورتی کابل به روز سه شنبه هفته گذشته وزیر زراعت و مالداری در جریان یک کنفرانس خبری گفت، برای جلوگیری از ادامه غصب زمین های دولتی در این کشور نیاز است تا مسوده قانون جدید اراضی هر چه زود تر تکمیل و در آینده نزدیک به عنوان یک قانون معتبر شناخته شود. محمد آصف رحیمی گفت: زمانی که آنها جهت تنظیم امور زمین یک قانون شفاف داشته باشند، زمین های زیاد دولتی را از چنگ غاصبین نجات خواهند داد. به گفته او، «به همان اندازه یی که ما قوانین می سازیم، به همان اندازه می توانیم زمین های دولتی را دوباره از چنگ غاصبین بدست بیاوریم، این پروسه از ولایات آغاز شده و به مرکز آمده است. تمام قوانین قبلی با قوانین جدید مقایسه می گردد و یک قانون غنی ساخته خواهد شد. یک بخش این قانون این است که ما می توانیم زمین ها را زون بندی نماییم که در کدام ساحات شهر ها توسعه پیدا کند، در کدام ساحات صنایع رشد کند، در کجا ها زراعت باید متضرر نشود و دیگر اینکه غضب در افغانستان به یک عنعنه بدل شده است. قبلاً در قانون از غاصب تعریف شده بود اما گفته نشده بود که با غاصب چه معامله صورت بگیرد، بناءً ما به این خاطر یک فصل مکمل را برای آن ساخته ایم و دیگر سهولت در قانون جدید صورت گرفته است.» گزارش های از مسأله غصب زمین توسط مافیای زمین و طرح برنامه هایی به هدف جلوگیری از این چالش، در حالی مطرح می گردد که در طول چند سال اخیر، زمین های دولتی در بسیاری از مناطق و ولایات کشور توسط یک تعداد افراد، همچنان غصب می گردد. غصب زمین، از سوی نهادهای داخلی و خارجی و شهروندان همیشه مورد انتقاد قرار گرفته است. به اساس معلومات وزارت زراعت و مالداری در افغانستان، حدود چهار ملیون جریب زمین دولتی غصب شده که از این جمله تا اکنون بیشتر از دو صد هزار جریب زمین از زورمندان دوباره گرفته شده است.

اتحادیه اروپا حضور خود در افغانستان را حفظ خواهد کرد

نماینده اتحادیه اروپا برای افغانستان هفته گذشته اظهار داشت که همکاری و کمک های انکشافی  اتحادیه اروپا به افغانستان بعد از سال 2014 که مسوولیت امنیتی این کشور به قوای خود آن انتقال می کند، باز هم ادامه خواهد داشت. این در حالی است که جامعه جهانی در نظر دارد که حضور نظامی خود را در افغانستان کمرنگ بسازد و  نیرو های بین المللی تحت رهبری ناتو تا ختم سال 2014 قرار است تمام مسوولیت های امنیتی افغانستان را به قوای خود این کشور  بسپارند. با این حال، شماری از رسانه های خارجی و از جمله خبرگزاری رویتزز در خصوص نوشته است که برنامه سپردن امنیت به نیروهای افغان«در بعضی حلقه های سیاسی  نگرانی ایجاد کرده است که مبادا خالیگاه امنیتی در افغانستان ایجاد شود و وقایع سال 1989 تکرار شوند که قوای شوروی سابق از افغانستان خارج شدند،  جنگ های داخلی بین گروه های ضد شوروی آغاز گردید و در نتیجه راه برای بقدرت رسیدن طالبان باز شد.»

نماینده خاص اتحادیه اروپا برای افغانستان و یا گاوداس اوساکاس  تاکید نمود که اتحادیه اروپا بعد از سال 2014 هم حضور خود را در افغانستان حفظ خواهد کرد. او گفت، این بسیار مهم است که به مردم افغانستان اطمینان داده شود که اتحادیه اروپا در پهلوی جامعه جهانی از راه های سیاسی، انشکافی و تعلیمات نظامی حضور خود را بعد از سال 2014 در افغانستان حفظ می کند. همین طور، مسأله خروج سربازان خارجی و سپردن امنیت به نیروهای امنیتی افغان، در سطح داخلی نیز با نگرانی های متعدد مواجه شده است. شماری از کارشناسان بدین باورند که خروج نیروهای خارجی در وضعیتی که طالبان و گروه های شورشی و بنیادگرایان روز به روز قوت شان بیشتر شده می رود، ممکن است افغانستان را یکبار دیگر به میدان جنگ تبدیل کند.

ناکامی حکومت در امر مبارزه با فساد

فساد اداری چونان یک لکه سیاه بر دامن حکومت، با گذشت چندین سال و با وجود تلاش هایی از سوی حکومت و همکاران بین المللی، نه تنها که کاهش نیافته است، بلکه این اواخر گفته می شود که فساد اداری، همچنان به وضعیت قبلی خود باقی بوده و حتا گاهی سیر صعودی را نیز پیموده است. در این ارتباط شماری از تاجران طی یک هفته گذشته بالای حکومت انتقاد وارد نموده و گفتنه اند که «فساد اداری در ادارات دولتی سبب شده تا روند تجارت در افغانستان با مشکلات مواجه شود.»

در نشستی که چهارشنبه هفته گذشته در کابل به منظور فراهم شدن تسهیلات در عرصه تجارت به اشتراک شماری از مقام های دولتی افغانستان، نمایندگان جامعه مدنی، سرمایه داران و کارشناسان اقتصادی برگزار شده بود در مورد مشکلات تاجران بحث گردید. مسوولان اتاق های تجارت و صنایع از حکومت افغانستان انتقاد نموده گفتند، در بخش تجارت مشکلات با گذشت هر روز در این کشور بیشتر می شود و این کار در نرخ های بازار نیز تاثیرات ناگواری بر جا می گذارد. به گفته مقام های وزارت تجارت « فساد در بخش تجارت در این کشور در این اواخر به اندازه یی چشمگیر افزایش یافته است.» به گفته این مقامات «مسوولین گمرکات بیشترشان ملوس با فساد هستند، کمیشن کارهای که از طرف سکتور خصوصی استخدام می شوند اینها کمیشن کار نیستند، بلکه همه شان مافیا هستند و در این پروسه اکثریت والی صاحبان، شاروال صاحبان و قوماندان صاحبان در مسیر راه ها شریک هستند. و این پولها از همین ولایات به مرکز می آید و در واحد های رهبری دولت، در حلقه خبیثه می چرخد. وقتی که ما این مساله را مطرح می کنیم، آنقدر مافیا در نظام نفوذ دارد که جابجا حرف های ما را در گلو خاموش می سازد که نه رییس جمهور می شنود، نه معاونش می شنود و نه پارلمان می شنود» بنا بر این، فساد اداری در سطح داخلی و خارجی نارضایتی های عمومی را از حکومت بر انگیخته است و اگر این روند ادامه پیدا کند، در نظرگاه عمومی، دولت حتا مشروعیت خود را از دست خواهد داد.