رئیس جمهور دلخور از رئیس جمهور

مهدی زرتشت

پس از سقوط رژیم اختناق طالبان، تصور همگان بر این بود که نزدیک ترین همکار و متحد و حامی دولت افغانستان، ایالات متحده آمریکاست. البته که این تصور درست بود. آمریکا با شعار حمایت از دولت و مردم افغانستان و با اهداف بزرگی چون مبارزه با تروریسم و طالبان، به افغانستان آمد. بر همین اساس، مردم افغانستان حق داشتند امیدوار به آینده بهتری باشند. تصور مردم افغانستان از ابتدای حکومت انتقالی به ریاست پرزدنت کرزی، ختم جنگ و بهبود امنیت و اقتصاد و نظم و کار و شغل بود؛ متأسفانه توقعی که هیچ وقت برآورده نشد و مردم افغانستان را با گذشت سالیان چند، با نومیدی و سرخوردگی و تصور آینده ی مبهم، روبرو ساخت. در طول بیشتر از دوازده سال پس از سقوط رژیم طالبان، آن دستآورد مثبت از کارنامه حکومت افغانستان و حامیان غربی آن مهم تر از همه دولت آمریکا، هرگز دیده نشد که مردم خسته از جنگ افغانستان با بی صبری انتظار آن را داشتند. اگر نیم نگاهی به کارنامه دو دوره ریاست جمهوری آقای کرزی و حامیان غربی دولت افغانستان انداخته شود، تقریباً هیچ دستآورد مثبت و سازنده ای نمی توان در آن یافت: هیچ چیزی از دخالت دولت پاکستان در قبال همسایه در به دیوارش- افغانستان- عوض نشد، تروریسم به قوت خود باقی ماند و طالبان روز به روز قوت بیشتر پیدا کردند، فساد اداری به اوج خود رسید، تولید تریاک رکورد تمام کشورهای تولید کننده موارد مخدر در دنیا را شکست، شکم های گرسنه کارگران سیر نشد، جماعت بی شمار بدون شغل، هرگز به کار و کارخانه دست نیافتند و در کل، هیچ نوع تحول به میان نیامد. گذشته از این مسائل، یکی از مهم ترین وقایع چهار سال اخیر، دیدارهای مکرر، بحث و گفتمان ها و چانی زنی های دولت آقای کرزی، با دولت مردان آمریکایی بود. تعیین جدول خروج نظامی ناتو و همین طور خروج مشروط نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان، از یکسال به این اینسو، از جنجالی ترین موضوعات مطرح میان دو دولت بحساب می آید. دولت آمریکا پیش نویس موافقت نامه ای امنیتی را برای امضاء به رئیس جمهور کرزی واگذار کرد که بر طبق آن، آمریکا تا سالیان چند به هدف حمایت از مردم افغانستان و مبارزه با تروریسم، در افغانستان باقی می ماند؛ اما این موافقت نامه از سوی رئیس جمهور کرزی، نه تنها سر وقت، که تا هنوز بلاتکلیف مانده و چنین به نظر می رسد که رئیس جمهور اوباما این روزها از یار و متحد پیشین اش- پرزدنت کرزی- نومید شده است. به همین خاطر، سفر غیر منتظره آقای اوباما به افغانستان به هدف تقدیر و بازدید و بازرسی سربازان آمریکایی در پایگاه امنیتی بگرام و عدم دیدار او با کرزی، می تواند بحث تازه ای را در فضای رسانه ها باز کند.

بخوبی نمایان است که رئیس جمهور اوباما پس از بحث ها و چانی زنی های زیاد با آقای کرزی روی موضوعات مختلف و از جمله امضای پیمان امنیتی، به شدت دلخور است. این در حالی که کرزی، بارها حرف ها و سخنانی را در همه جا به زبان آورده که او را از متحد غربی اش یعنی آمریکا، به شدت دلخور و نومید نشان می دهد. بهرحال، سفر غیر منتظره اوباما به افغانستان آنهم بدون هیچ آگاهی دهی قبلی و عدم دیدار با کرزی و مهم تر از همه، در شرایط حساس دور دوم انتخابات افغانستان، می تواند حامی پیام های زیادی باشد. به معنای دقیق تر کلمه، هنوز برای هیچ کسی بخوبی متصور نیست که موضوع و میزان حمایت دولت آمریکا از دولت پس از کرزی، چه و چقدر خواهد بود و آیا با آمدن رئیس جمهور جدید، چیزی هم عوض خواهد شد؟ نکته حیاتی و خیلی مهم که در روابط سرد فعلی اوباما و کرزی مطرح است، تعهد دولت آمریکا در قبال افغانستان است؛ تعهد صادقانه دولت آمریکا در از بین بردن تروریسم و مبارزه جدی با طالب و حمایت از دولت مشروع (برخواسته از آرای مردم) و یک نظام عاری از فساد. مطمئناً فرهنگیان و آگاهان افغانستان به آخرین سخنان کرزی که در جریان جرگه مشورتی چند ماه قبل زد، اعتراف خواهند کرد. اعتراف به اینکه پیش شرط کرزی برای امضای موافقت نامه امنیتی با امریکا، تنها جمله ی رضایت بخش است که در تمام مدت ریاست جمهوری او، گفته شده است: حامد کرزی تأکید کرد که در صورتی پیمان امنیتی را امضاء می کند که آمریکا تعهد کند در افغانستان صلح بیاورد. بدون شک، این خواسته همه ی مردم افغانستان است و در عین حال، بزرگترین پرسش مردم افغانستان از دولت کرزی و دولت آمریکا نیز، همین است. مردم حق دارند با لحن جدی بپرسند، چرا در طول تقریباً سیزده سال، صلحی به میان نیامد؟ اوباما از کرزی دلخور است و کرزی از دولت آمریکا؛ دلخوری ها به کنار، اما خواسته های مردم افغانستان نباید فراموش شود. مردم افغانستان صلح می خواهند و از جنگ و خانمان سوزی، به شدت خسته اند، مردم افغانستان از طالب و تروریسم و هر نوع افراط گرایی، خسته اند و خواستار یک دولت نظام مند، قانونمند و تجدد خواه است. دولتی که بتواند رنج و بدبختی چندین ساله مردم افغانستان را پایان دهد.