توافقنامه ایجاد بانک بین المللی انرژی اتمی در خاک قزاقستان به امضاء رسید

گزارش: مهدی زرتشت

نشر شده در روزنامه "افغانستان"

به تاریخ 27 اگست سال روان، در نخستین نشست آژانس بین المللی انرژی اتمی (МАГАТЭ) با مقامات قزاقستان در آستانه، دو طرف برای ایجاد یک بانک بین المللی انرژی اتمی (БНОУ) در خاک قزاقستان، به توافق رسیدند.

بر اساس گزارش سرویس مطبوعاتی وزارت خارجه جمهوری قزاقستان، در این نشست دو طرف توافقنامه های ذیل را امضاء کردند: ایجاد بانک یورانیوم غنی شده در خاک قزاقستان، توافقنامه تخنیکی میان وزارت انرژی جمهوری قزاقستان و آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر اقدامات کامل برای ایجاد بانک یورانیوم غنی شده و توافقنامه تخنیکی بر سر شریاط خدمات اپراتوری در ارتباط به بانک یورانیوم غنی شده از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی در خاک قزاقستان.

بانک یورانیوم غنی شده حاوی مواد خام مورد نیاز برای کارخانه جات سوخت هسته ای است که قرار است در شمال شرق کشور قزاقستان ساخته شود. بر اساس توافقنامه دو طرف، بانک بر اساس قوانین قزاقستان اداره می شود که مدیریت کامل آن را آژانس بین المللی انرژی  اتمی به عهده دارد.

وزارت خارجه جمهوری قزاقستان اعلام کرد که «بانک یورانیوم غنی شده یک پروژه بین المللی منحصر به فرد است. ساخت این بانک یک گام بزرگ و مهم در راستای استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای است.»

بر اساس موارد توافق شده میان دو طرف، تأسیسات کامل این بانک، در سال 2017 عملی می شود و هدف از ساخت آن، دادن اعتماد کامل به اعضای آژانس بین المللی انرژی اتمی برای تهیه سریع قابل پیش بینی سوخت نیروگاه های هسته ای است.

در ماه جون سال روان، آژانس با تصویب یک توافقنامه در باره ایجاد این بانک در قزاقستان، شرایط ذخیره سوخت هسته برای کشورهای عضو را مشخص و فراهم کرد. هم اکنون، در حالی که دو ماه از آن زمان می گذرد، وزارت خارجه قزاقستان اعلام کرده است که پس از نشست نهایی با آژانس، بانک فعالیت خود را آغاز کرده است.

به گزارش وزارت خارجه جمهوری قزاقستان، چندین کشور به همراهی آژانس بین المللی انرژی اتمی، مبلغ 150 میلیون دالر را به منظور ایجاد این بانک فراهم کرده اند. این بانک ظرفیت ذخیره بیش از 90 تن مواد رادیواکتیو را دارد.

قزاقستان دارای تجربه بیش از 60 سال در زمینه تجهیزات اتمی غیر نظامی (صلح آمیز) است و فعالیت های این بانک با الزامات قانونی کشور قزاقستان اداره خواهد شد. پروژه بانک یورانیوم غنی شده برای استفاده از انرژی اتمی صلح آمیز به منظور دسترسی به اورانیوم با غنای پایین در بازار تجاری طراحی شده است. این پروژه برای کشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی یک منبع قابل اعتماد در عرصه سوخت در نظر گرفته شده است. ایجاد بانک نیز یک گام مهم در راستای حمایت از اهداف صلح امیز انرژی هسته ای است. همچنین، ایجاد بانک یورانیوم غنی شده از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی امر مهم برای منع گسترش سلاح های اتمی و ایمنی هسته ای است. ایجاد چنین بانک در خاک جمهوری قزاقستان بار دیگر نقش پیشرو قزاقستان را در زمینه استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی تأیید می کند. این در حالی است که قبلاً یکی از بزرگترین پایگاه های اتمی شوروی سابق، در منطقه شرقی «سیمی پلاتینس» قزاقستان قرار داشت؛ اما پس از آنکه قزاقستان استقلال خود را اعلام کرد، پایگاه مذکور را تخریب نمود و مقامات این کشور بارها اعلام کرده اند که دولت قزاقستان تحت هر شرایط، خواهان استفاده صلح آمیز از مواد سوخت اتمی است و این دولت، از صلح و امنیت سراسری، حمایت می کند.