نگاهی به روابط دیپلماتیک دولت قزاقستان و دولت وحدت ملی
افغانستان
مهدی
زرتشت
استقلال: دولت
و مردم جمهوری قزاقستان برای برگزاری بیست و چهارمین سالروز استقلال کشور خود، با
دلی جمع خودشان را برای جشن آماده کرده اند.
جمهوری قزاقستان نزدیک به هفتاد سال، عضو فعال اتحاد جماهیر
سوسیالیستی شوروی بود. پس از فروپاشی اتحاد شوروی در سال 1991، جمهوری قزاقستان
آخرین کشور از میان هفده اقمار شوروی بود که به تاریخ 16 دسامبر 1992، اعلام
استقلال کرد. استقلال جمهوری قزاقستان، گرچه استقلال بود؛ اما با اقتصاد ورشکسته و
نظم و نسق تقریباً ریخته و پاشان و شکاف های اجتماعی که دورنمای کار دولت تازه
مستقل و جوان کشور را دشوار می نمود. با این حال، جمهوری تازه استقلال یافته
قزاقستان در مقایسه با سایر کشورهای عضو پیشین اتحاد شوروی، کمتر دچار آشوب های
داخلی شد و دولت جوان توانست به خوبی یک نوع اتحاد پایدار را با مؤلفه های یک دولت
داری مدرن همچون عدالت اجتماعی و توسعه همگانی، بوجود بیاورد. ایجاد شورای وزیران،
ایجاد پارلمان و تأسیس اسامبلی مردم ملت قزاقستان، گام های استوار و آینده سازی را
برای قزاقستان عاری از بحران و شکاف های مردمی، فراهم ساخت.
سیاست داخلی: امروز جمهوری قزاقستان در میان سایر جمهوری های آسیای مرکزی، یک نمونه خوب
توسعه پایدار همگانی است. اقتصاد قزاقستان در حال رشد است، وحدت ملی به عنوان یک
رکن اساسی حکومتداری، در سراسر کشور بوجود آمده است، تعامل و اعتبار جهانی
قزاقستان به درجه خوبی رسیده است و قزاقستان ریخته و پاشان سال 1992، جایش را به
یک کشور با ثبات و امن و در حال توسعه داده است.
اکنون جمهوری قزاقستان، یکی از امن ترین و باثبات ترین کشور
در میان کشورهای آسیای مرکزی است. دولت پرزدنت نظربایف با مؤلفه هایی حکومتداری
مدرن و از جمله توسعه اقتصاد تجارتی و اقتصاد تولیدی، ریفورمیزاسیون ساختار قدرت و
تأمین و تقویت وحدت ملی (национальное единство)
به عنوان یک اصل ملی،
تقویت روحیه میهن پرستی و تقویت جامعه مدنی و ملتی واحد با فرهنگ و ارزش های
متکثر، شالوده یک دولت باثبات را ترح و ترسیم کرده است.
در 26 آپریل سال جاری، انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری
قزاقستان برگزار شد. در این انتخابات دموکراتیک، نورسلطان نظربایف (Нурсолтан Назарбаев)
در مقابل دو رقیب خود، توانست 97 درصد کل آرای رأی دهندگان را بدست بیاورد. در
قانون اساسی جمهوری قزاقستان مسجل شده است که «اولین رئیس جمهور قزاقستان مستقل،
می تواند خود را به طور نامحدود کاندیدای ریاست جمهوری کند.» دلیل این درصد بلند
آراء را بصورت مستقیم می توان اعتماد ملت قزاقستان به رئیس جمهور نظربایف دانست. رئیس
جمهور نظربایف از زمان استقلال این کشور تا به امروز، با طرح برنامه های بزرگ
توسعه ای و ایجاد یک سیستم سیاسی کارا و مؤثر، توانسته است کشوری درگیر بحران با
اقتصاد ورشکسته را به یک کشور باثبات و توسعه گرا، تبدیل کند.
پس از انتخابات ریاست جمهوری اخیر، یعنی در طول بیشتر از
هفت ماه، دولت نظربایف برنامه های بزرگ ملی خودش را اعلام کرده و اکنون این برنامه
ها در حال اجرا است.
یکی از این برنامه ها، «پلان ملی صدگام اصلاحات» (100 конкретных шагов национальный план) است که شامل برنامه های قابل اجرایی
چون «ایجاد تشکیلات نوین حکومتداری»، «حاکمیت قانون»، «صنعتی سازی و رشد اقتصادی»،
«ملت واحد- میهن جاودان»، «دولت پاسخگو» با ضمیمه «ضمانت اجرایی» است. به دنبال
آن، دولت نظربایف گام دوم ریفورم را برداشت است که شامل برنامه هایی چون «اصول
مساوات»، «اصول آزادی» و «اصول شفافیت و پاسخگویی» است. علاوه بر این برنامه هایی
در دست اجرا، دولت قزاقستان در 27 آگس سال روان، توافقنامه ای را با آژانس بین
المللی انرژی اتمی (МАГАТЭ) بر سر ایجاد یک بانک بین المللی
انرژی اتمی (БНОНУ) در خاک قزاقستان به امضاء رساند.
سیاست خارجی: دولت قزاقستان در نظر دارد تا عضویت خود را در شورای امنیت سازمان ملل متحد،
بررسی نماید. در پرتو این تصمیم، جمهوری قزاقستان در نظر دارد تا «سهم خویش را در
کار شورای امنیت سازمان ملل متحد در راستای حمایت از صلح و امنیت جهانی، ایفاء
نماید.» همچنین دولت قزاقستان در نظر دارد تا مبارزات انتخاباتی قزاقستان بخاطر
عضویت مؤقتی در شورای امنیت سازمان ملل متحد حول مسائل هسته ای، آب، امنیت غذایی و
انرژی در جهان متمرکز کند.
در سیاست خارجی خود، دولت قزاقستان در پرتو مشارکت این کشور
در تعداد زیادی از فرایندهای منطقه ای و جهانی و همچنان با توجه به نقش فعال
میانجیگری و اعتماد سازی، به عنوان یک شریک صادق عمل می نماید. قزاقستان در بی
طرفی، رفتار متعادل و مؤثر در برابر تمامی بازیگران سیاست بین المللی با اتخاذ یک
دیپلماسی کارا و همه جانبه، معروف است.
در یکی از بیانیه های ریاست جمهوری قزاقستان آمده است که
«قزاقستان مأموریت خود را در منطقه آسیای مرکزی برای تحکیم سیستم امنیت و ثبات
منطقه ای، بیش از پیش منسجم تر می کند.» قزاقستان در سیاست خارجی خود، فرصت های
بزرگی کشورهای منطقه را مد نظر قرار داده و گام خود را برای مبارزه با تروریسم
جهانی، افراط گرایی، مهاجرت های غیر قانونی، قاچاق مواد مخدر و سایر چالش های
امروزی، استوارتر و جدی تر می کند.
روابط دیپلماتیک قزاقستان و دولت وحدت ملی افغانستان
عمر روابط دیپلماتیک جمهوری قزاقستان و جمهوری اسلامی
افغانستان کمی بیشتر از دو دهه می شود. پس از آنکه قزاقستان استقلال خود را از
جمهوری اتحاد شوروی اعلام کرد، در سال 1992 دفتر نمایندگی سیاسی قزاقستان در
افغانستان ایجاد شد. پس از آن، در سال 2003 این نمایندگی سیاسی به سفارت ارتقا
یافت و از آن به بعد، روابط دیپلماتیک دو کشور، بطور رسمی و همه جانبه شروع شد. با
روی کار آمدن دولت وحدت ملی افغانستان، این روابط به پیمانه روابط دیپلماتیک قبلی،
بیشتر شد.
در گذشته نیز دولت قزاقستان در چارچوب کمک های جهانی به
افغانستان، میلیون ها دالر را به کشور افغانستان کمک کرده و این کمک های در بخش
های مختلف و از جمله بازسازی و ایجاد شفاخانه، سرسازی، امنیت و بورسیه های تحصیلی
برای شهروندان افغانستان، اختصاص یافته است. هم اکنون صدها دانشجو از شهروندان
افغانستان، در دانشگاه های قزاقستان در رشته های مختلف تحصیلی، مشغول آموزش اند.
در آوان کار دولت وحدت ملی افغانستان، عبدالله عبدالله رئیس
اجرایی این دولت به منظور مشارکت در دوازدهمین اجلاس سازمان شانگهای (ШОС) به همراه یک هیئت رسمی و سیاسی دولت
وحدت ملی، وارد آستانه- پایتخت جمهوری قزاقستان- شد. در جریان این سفر، عبدالله با
ر.مسیموف نخست وزیر قزاقستان یک دیدار رسمی و دیپلماتیک ترتیب داد. در این دیدار
عبدالله بر تحکیم و گسترش روابط اقتصادی میان دو کشور، تأکید کرد. در مقابل، مقام
های سیاسی قزاقستان نیز وعده سپردند تا کمک های شان را به دولت افغانستان به منظور
تقویت امنیت و توسعه نیروهای انسانی، ادامه دهد.
به تاریخ 19 نوامبر سال جاری، بنا به دعوت نورسلطان نظربایف
رئیس جمهور قزاقستان، محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان به هدف یک دیدار رسمی و
دیپلماتیک، وارد آستانه شد. بر اساس گزارش سایت ریاست جمهوری افغانستان، در جریان
این دیدار رئیس جمهور قزاقستان بر گسترش همکاری میان دو کشور در عرصه های اقتصادی،
سیاسی و امنیت جهانی تأکید کرد. در این دیدار، نظربایف اعلام کرد که «دولت
قزاقستان از فرایند صلح فراگیر و شفاف و مبتنی بر رعایت قانون اساسی کشور و تلاش
مردم افغانستان برای صلح پایدار، قاطعانه حمایت می کند.» در مقابل، رئیس جمهور
محمد اشرف غنی از نامزدی جمهوری قزاقستان برای عضویت غیر دائمی در شورای امنیت
سازمان ملل متحد، اعلام حمایت کرد. همچنان، اشرف غنی از رئیس جمهور قزاقستان تقاضا
کرد تا برنامه بورسیه های رایگان قزاقستان برای دانشجویان افغانستان را که از سال
2010 شروع شده، تمدید نماید. به گزارش سایت ریاست جمهوری افغانستان «طرفین
از مقابله موفقانه قوای امنیتی ملی افغانستان در برابر افراطیون مسلح استقبال نمودند
و موافقه کردند تا همکاری متقابل ارگان های با صلاحیت دو کشور در مبارزه مشترک با تروریزم
بین المللی، افرا ط گرائی و مواد مخدر تشدید گردد.»
دولت و مقامات سیاسی قزاقستان بارها خاطر نشان کرده اند که
افغانستان برای حل معضل داخلی و مبارزه با افراط گرایی، بد نیست از سیاست داخلی
قزاقستان الگو برداری کند. در نشست های مکرر نگارنده مطلب حاضر با دیپلمات های
قزاقستانی، آنها دائماً به این نکته اشاره کرده اند که ثبات داخلی افغانستان، به
اصل «وحدت ملی» وابسته است. به باور آنها، تأمین وحدت ملی به عنوان عامل اصلی ثبات
و همگرایی داخلی، تنها از طریق فرهنگ کثرت گرایی و انکشاف متوازن همه ی مناطق
کشور، میسر و ممکن است. اصولاً دولت باید مجری برنامه ملت سازی و انسجام اجتماعی و
قومی باشد. ثبات داخلی و همگرایی قومی برای رسیدن به فرایند ملت سازی، گام اساسی
است. دولت قزاقستان توانسته است الگوی مناسبی را برای این کار، طرح و اجرا کند.
طرح افغانستان با ثبات و آرام نیز تنها از مجرای برنامه های وحدت ملی و عدالت
اجتماعی و مساوات و مبارزه هدفمندانه و قاطع با افراط گرایی و رادیکالیسم دینی،
میسر است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر